Vn-Index thời 'phanh' tín dụng: Lợi lâu dài, bất an hiện tại

Đăng ngày: 27/11/09

Giới phân tích có chung nhận định, các biện pháp can thiệp vào thị trường tiền tệ mới đây là cần thiết để đảm bảo ổn định lâu dài. Nhưng hệ quả trước mắt sẽ nặng nề với thị trường chứng khoán.

Từ trước khi thông tin về một loạt biện pháp của Ngân hàng Nhà nước được công bố sáng 25/11, trong giới đầu tư đã lan truyền nhau tin này. Phản ứng tức thì của thị trường chứng khoán được thể hiện qua 2 phiên giảm "trắng bảng", với hầu như toàn bộ cổ phiếu rơi xuống giá sàn.

Những biện pháp được đánh giá là mạnh tay và khẩn cấp này của ngân hàng trung ương gồm: tăng lãi suất cơ bản thêm 1%, từ 7 lên 8% - áp dụng từ 1/12; điều chỉnh tỷ giá bình quân liên ngân hàng và giảm biên độ tỷ giá. Đồng thời, có khả năng dừng hỗ trợ lãi suất ngắn hạn vào cuối năm nay, thay vì duy trì đến hết quý I/2010 như thông báo trước đó.

Những biện pháp này được đưa ra trong bối cảnh thị trường ngân hàng đã ở trong tình trạng căng thẳng thanh khoản từ vài tháng nay, khiến một số ngân hàng phải đưa lãi suất huy động tiết kiệm lên gần mức trần và lãi suất liên ngân hàng qua đêm dâng lên 12-16% mỗi năm. Cùng lúc, tăng trưởng tín dụng cũng đã lên trên 34% trong 11 tháng đầu năm, trong khi tỷ lệ huy động chỉ tăng 26%. Cung cầu tỷ giá cũng mất cân đối, khiến giá đôla trên thị trường tự do tiến gần ngưỡng 20.000 đồng.

Ông Ngô Văn Minh, Giám đốc Phân tích - Công ty quản lý quỹ Sài Gòn - Hà Nội (SHF) cho rằng, về dài hạn, những biện pháp can thiệp của Ngân hàng Nhà nước vào thị trường tiền tệ và ngoại tệ sẽ có tác dụng tích cực với nền kinh tế cũng như thị trường chứng khoán. "Những điều chỉnh vĩ mô này là cần thiết trong bối cảnh thị trường ngân hàng, ngoại tệ có dấu hiệu bất ổn thấy rõ, cũng như việc chứng khoán tăng điểm chủ yếu dựa vào kỳ vọng gia tăng tín dụng, chứ chưa phải do thực lực của nền kinh tế", ông Minh phân tích.

Cùng quan điểm này, nhóm phân tích của Công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI) nhận định, các biện pháp điều chỉnh cho thấy quan điểm ưu tiên ổn định vĩ mô, chú trọng phòng ngừa lạm phát, ổn định thanh khoản hệ thống ngân hàng thương mại. Mặt khác, sẽ có lợi cho doanh nghiệp xuất khẩu, bởi họ có thể đánh giá lại thu nhập bằng ngoại tệ, và hàng hóa xuất khẩu có lợi thế cạnh tranh hơn.

Nhưng đổi lại, thị trường chứng khoán trong ngắn và trung hạn có thể phải đối mặt với những hiệu ứng không mong muốn. Trước hết, là chi phí lãi vay tăng cao hơn và làm giảm bớt lợi nhuận của doanh nghiệp, trong đó các doanh nghiệp niêm yết. Lãi vay ngân hàng tăng tác động trực tiếp đến doanh thu, chi phí bỏ ra của các doanh nghiệp ngay trong tháng 12, nếu không tăng được giá bán sản phẩm. Như vậy, kỳ vọng của nhà đầu tư về việc kết quả kinh doanh của các công ty niêm yết ở quý IV cũng khả quan như các quý trước sẽ khó thành hiện thực hơn.

Trước dấu hiệu căng thẳng về thanh khoản ở các ngân hàng, nhiều nhà băng sẽ chọn giải pháp rút tiền từ kênh chứng khoán, bởi đây là cách có được tiền mặt nhanh và dễ dàng nhất. Hơn nữa, những bất ổn trên thị trường tiền tệ, giá vàng, đôla biến động mạnh, khiến nhà đầu tư lo sợ, nhiều người tạm thời thoát ra khỏi thị trường. Điều này ảnh hưởng đến dòng tiền luân chuyển trên thị trường chứng khoán, trước mắt là tháng 12.

Thực tế, việc cơ quan quản lý có biện pháp điều chỉnh đã được giới phân tích và những nhà đầu tư thạo tin đự đoán, song điều họ quan tâm là thời điểm. Giám đốc phân tích của SHF Ngô Văn Minh cho rằng, những biện pháp này được thực hiện khá bất ngờ đối với giới đầu tư, và không giống với thông điệp mà thị trường đã nhận được thời gian trước.

Theo đó, với đa phần nhà đầu tư, kỳ vọng mà họ có được qua những tuyên bố trước đây của các cơ quan liên quan là lãi suất cơ bản cũng như việc hỗ trợ doanh nghiệp sẽ được duy trì đến hết quý I năm tới. "Sự thiếu thống nhất trong các thông điệp với nền kinh tế và thị trường khiến cho giới đầu tư cảm thấy bất ổn và không kịp phản ứng", ông Minh phân tích.

Thị trường chứng khoán giảm mạnh trong những phiên vừa qua cũng được coi là phản ứng tức thời trước sự thay đổi có phần bất ngờ về chính sách. "Bất ngờ trong chính sách luôn là điều thị trường rất sợ và nỗi sợ hãi với những tiêu cực trước mắt có thể lấn át các lợi ích xa hơn do điều chỉnh quan điểm và biện pháp chinh sách vĩ mô mang lại", nhóm phân tích của SSI bình luận.

Cùng lúc, hiệu ứng từ việc Ủy ban Chứng khoán yêu cầu các công ty chứng khoán không cho phép nhà đầu tư bán cổ phiếu trước thời hạn T+4 và cho vay để bán, kết hợp với những thông tin từ Ngân hàng Nhà nước, khiến cho thị trường thêm hoang mang. Vì lý do này, nhiều nhà đầu tư lớn ngừng giao dịch, kéo các nhà đầu tư nhỏ lẻ chững lại theo, và khiến cho thanh khoản của thị trường sụt giảm mạnh.

Một điều khiến giới phân tích cũng như nhà đầu tư rất lo ngại hiện nay là lượng cổ phiếu lớn được giao dịch bằng đòn bẩy tài chính ở thời điểm Vn-Index ở mức 580-620 điểm đang chờ được giải chấp. Nhiều hợp đồng cầm cố chứng khoán có kỳ hạn 3-6 tháng và dự kiến đáo hạn vào tháng 12 tới, khiến áp lực nguồn cung cũng như việc giải chấp càng gia tăng.

Trong khi đó, với mức sụt giảm của Vn-Index gần đây, giá của các cổ phiếu này đã rơi vào vùng phải giải chấp, khiến áp lực đang gia tăng đối với những nhà đầu tư nắm số cổ phiếu này, đặc biệt khi giá cổ phiếu giảm sàn và thị trường giảm thanh khoản mạnh như phiên hôm nay.

Thực tế, hiện vẫn có một bộ phận nhà đầu tư muốn gom vào. Song khối lượng cổ phiếu có nguy cơ phải giải chấp đang "treo" lơ lửng khiến họ còn cân nhắc và chờ đợi thêm.

Nhưng đổi lại, thị trường chứng khoán trong ngắn và trung hạn có thể phải đối mặt với những hiệu ứng không mong muốn. Trước hết, là chi phí lãi vay tăng cao hơn và làm giảm bớt lợi nhuận của doanh nghiệp, trong đó các doanh nghiệp niêm yết. Lãi vay ngân hàng tăng tác động trực tiếp đến doanh thu, chi phí bỏ ra của các doanh nghiệp ngay trong tháng 12, nếu không tăng được giá bán sản phẩm. Như vậy, kỳ vọng của nhà đầu tư về việc kết quả kinh doanh của các công ty niêm yết ở quý IV cũng khả quan như các quý trước sẽ khó thành hiện thực hơn.

Ngọc Châu - Bạch Hường

Từ Khóa: