Tết này, các anh đã về sum họp

Hoàng hôn buông xuống. Trong khu rừng cao su nằm ven Quốc lộ 13 thuộc phường Hưng Chiến, thị xã Bình Long, tỉnh Bình Phước, đoàn đi tìm và quy tập hài cốt liệt sĩ do Công đoàn NHCSXH tổ chức vẫn miệt mài làm việc để khai quật tại 3 vị trí nghi có mộ liệt sĩ. Ngước nhìn bầu trời đêm không ánh sao, bà Phan Thị Thuộc - Q. Chủ tịch Công đoàn NHCSXH nói: "10 ngày nữa là Tết rồi. Cầu mong sao tìm được các anh để đón về quê sum họp với gia đình".

Trời đêm mùa này ở miền Đông se lạnh. Từng lớp đất được cẩn thận bốc lên. Tại hố khai quật đầu tiên, một thành viên đội khai quật chợt reo lên: "Đây rồi, dép cao su!". Không khí xung quanh hố khai quật nín lặng như muốn ngạt thở. Một chiếc dép cao su, hai chiếc dép cao su dần lộ rõ. Đào xuống thêm một chút, những chiếc bình tông nước bằng nhôm trắng dần hiện ra. Lẫn trong mớ đất đỏ, khó khăn với rễ cây cao su phải dùng đến những vật dụng để cắt bỏ là những thớ đất màu xám cùng với các xương cốt và cả những mảnh đạn, pháo. Nhìn những kỷ vật đó mọi người mắt đỏ hoe.

Riêng thân nhân các liệt sĩ đi cùng thì xúc động như vỡ òa sau bao năm tháng xa cách người thân. Họ khóc thật to như những đứa trẻ, tay đón nhận từng mảnh xương cốt lẫn trong mớ đất màu xám mà xúc động như thể đang ôm các liệt sĩ - người con thân yêu của gia đình vào lòng. Mân mê chiếc bình tông có khắc dòng chữ PH.C.Thành, chị Phạm Thị Hòa, em gái liệt sĩ Phạm Công Thành ở thôn Tu Lễ, xã Kim Đường, huyện Ứng Hòa, Hà Nội nói trong nước mắt: "Hơn 40 năm kể từ khi đất nước thống nhất, gia đình chúng tôi đã đi tìm anh ấy khắp Nam Bộ, Tây Nguyên nhưng không ngờ hôm nay gặp được ở đây, thật hạnh phúc biết bao".

Các Cựu chiến binh ở Bình Phước đang chia sẻ, động viên chị Phạm Thị Hòa (đứng ngoài cùng bên trái), em gái liệt sĩ Phạm Công Thành (Hà Nội)

 Rưng rưng đón các anh về

Khoảng 22 giờ cùng ngày, cả 3 hố khai quật đều đã phát hiện được hài cốt. Tổng cộng có 15 bộ hài cốt cùng nhiều kỷ vật của bộ đội giải phóng như dép cao su, bình tông đựng nước, sao vàng, huy chương quyết thắng... Trong số các di vật có 4 bình tông nước khắc tên và quê quán của chủ nhân như PH.C.Thành (Hà Tây), Nguyễn Hà (TN), Đặng V Thảo (Hải Dương), TH V Luyến (E2,F9). Đứng cạnh những hố vừa khai quật trong rừng cao su, nhìn về hướng phường An Lộc của thị xã Bình Long rực sáng ánh đèn, chúng tôi như thấy mình đang đứng giữa trận chiến ác liệt diễn ra tại cửa ngõ vào An Lộc (Bình Long) năm nào và liên tưởng đến cảnh các anh hùng liệt sĩ hiên ngang ngã xuống để giữ gìn độc lập tự do cho quê hương.

Bình tông khắc tên liệt sĩ Phạm Công Thành

Gia đình ông Đặng Văn Hưng, em trai liệt sĩ Đặng Văn Thảo (Hải Dương) xúc động khi thấy di vật của người anh trai

Đông đảo người dân và cựu chiến binh xem các kỷ vật

Thiếu tướng Đỗ Công Mùi, nguyên Tư lệnh Quân đoàn 3, nguyên Phó Tư lệnh Quân khu 3, nguyên Phó Chủ tịch Hội CCB Việt Nam có mặt tại hiện trường cho biết, đây có khả năng là chiến các chiến sĩ bộ đội hy sinh khi tham gia trận đánh cắt đường tiến quân của địch trên quốc lộ 13 vào An Lộc trong khoảng thời gian từ 1968 - 1972, khi quân và dân Nam bộ đẩy mạnh tiến công địch để "chia lửa" với bộ đội ta ở chiến trường Tây Nguyên.

Ngay sau khi nhận được tin đoàn khai quật đã phát hiện nhiều hài cốt có các di vật bộ đội, ông Nguyễn Huy Phong - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước và bà Nguyễn Thị Thu Hà - Giám đốc Sở LĐTB&XH tỉnh đã tới xem xét hiện trường. Người dân ở địa phương cũng kéo đến xem rất đông. Nhìn kỷ vật của bộ đội giải phóng, mọi người ai nấy đều rơm rớm nước mắt.

Đúng 10 giờ sáng ngày 30/1/2013, tại vị trí khai quật, Công đoàn NHCSXH cùng Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Bình Phước đã tổ chức lễ bàn giao và truy điệu hài cốt liệt sĩ vừa tìm được tại thị xã Bình Long. Đến dự lễ, ông Nguyễn Huy Phong, Phó Chủ tịch UBND tỉnh xúc động nói: "Đảng, Nhà nước và nhân dân ta tự hào nhớ ơn các Anh hùng liệt sĩ. Trong những năm qua, cùng với công tác đền ơn đáp nghĩa, chăm lo đời sống cho thương bệnh binh, gia đình chính sách, chúng ta cũng đặc biệt quan tâm đến công tác tìm kiếm và quy tập hài cốt liệt sĩ. Việc phát hiện hài cốt liệt sĩ trên địa bàn thị xã Bình Long do Công đoàn NHCSXH tổ chức đã góp phần vào công tác đền ơn đáp nghĩa và tìm kiếm hài cốt liệt sĩ của địa phương".

Ngay sau lễ truy điệu, 3 liệt sĩ có tên tuổi và quê quán được thân nhân mang về quê thờ phụng, 12 liệt sĩ (trong đó có 1 liệt sĩ đã biết tên nhưng không có người thân mang đi cùng để hài cốt về và 11 liệt sĩ chưa xác định tên tuổi và quê quán) được quy tập về nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Bình Phước.