Nhiều ngân hàng thể trạng ốm yếu

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, khả năng cạnh tranh của các ngân hàng Việt Nam rất thấp với số lượng ngân hàng nhiều nhưng chưa đủ lớn để cạnh tranh so với các ngân hàng nước ngoài.

Tuy lợi nhuận hoạt động ngân hàng được báo cáo vẫn cao nhưng một số yếu tố về chất lượng hoạt động của ngân hàng bắt đầu có dấu hiệu xấu, đó là vấn đề thanh khoản và nợ xấu như đã nêu trên.

Ra ngõ gặp ngân hàng

Ngoài ra, theo TS Phạm Đỗ Chí, rủi ro tiểm ẩn lớn nhất trong hệ thống ngân hàng Việt Nam hiện tại là vấn đề sổ sách thiếu minh bạch. Do hệ thống hai lãi suất huy động; lãi suất 14% chính thức và lãi suất thực sự cao hơn trả cho các tài khoản lớn, mỗi ngân hàng đều có 2 số.

Cũng theo TS Phạm Đỗ Chí, hiện nay vấn đề đảo nợ khá thông dụng ở một số ngân hàng Việt Nam. Khi tiền lãi không trả được của một số khách hàng lớn được thay bằng một “dòng nợ mới” trong sổ sách của cả 2 bên. Đây là một biến thái của hệ thống lừa đảo tài chính khá thông dụng trong xã hội Âu Mỹ. Nếu được áp dụng rộng rãi trong sổ sách của các ngân hàng có thể sẽ là rủi ro cao nhất nếu bùng nổ vì các lợi nhuận “khủng” có được trên sổ sách chưa chắc đã là lợi nhuận thực.

Tuy nhiên, nói đi cũng phải nói lại, về tiềm năng tài chính của một vài ngân hàng vẫn hấp dẫn, có lợi nhuận thực sự trong những năm qua và triển vọng trong năm nay, có sổ sách minh bạch và có hệ thống quản trị rủi ro đang được áp dụng chặt chẽ.

Hiện nay, một số ngân hàng thương mại nhỏ đang tăng vốn quyết liệt để tránh nguy cơ bị thâu tóm, sáp nhập. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc tăng vốn chủ sở hữu chỉ là một yếu tố nhỏ góp phần vào việc nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng. Việc đánh giá ngân hàng “yếu” hay “mạnh” phụ thuộc nhiều vào hiệu quả hoạt động kinh doanh chứ không hẳn là về quy mô. Sức cạnh tranh của các ngân hàng trong nước vẫn kém các ngân hàng nước ngoài về sản phẩm dịch vụ, nguồn nhân lực, trình độ quản lý hoạt động và vấn đề quản trị rủi ro.

TS Nguyễn Đại Lai cho rằng, các tổ chức tín dụng Việt Nam đang bộc lộ những điểm yếu: phát triển rộng nhưng chất lượng chưa tương xứng, năng lực tài chính còn hạn chế, quản trị rủi ro yếu. Đặc biệt, hệ thống ngân hàng đóng vai trò là kênh chủ đạo, chủ lực, dẫn mọi loại vốn của nền kinh tế nhưng nợ có nguy cơ mất vốn chiếm tỉ lệ cao trong tổng số nợ xấu là dấu hiệu cho thấy nhiều ngân hàng có năng lực quản trị rủi ro tín dụng kém.

Tình trạng ngân hàng bùng nổ đến độ “ra ngõ gặp ngân hàng” đã được báo động qua chương trình tái cấu trúc hệ thống các ngân hàng thương mại được công bố cuối năm 2011 và rõ ràng hơn vào năm 2012. Nếu không có hành động kiên quyết, một khi do sinh tồn trong bối cảnh quá nhiều ngân hàng, buộc các ngân hàng phải làm giàu trên lưng nhau hoặc bị chi phối ngược, chi phối chéo bởi các công ty sân sau, sẽ nhanh chóng dẫn đến nguy cơ xuất hiện rủi ro hệ thống.

Từ Khóa:

Tweet