Nhà băng đua tăng lãi suất không kỳ hạn
Đăng ngày: 31/3/11Thay vì mức lãi suất 2-3% như trước đây, nhiều ngân hàng đã đẩy lãi suất không kỳ hạn lên 10%, thậm chí 12% một năm sau khi có quy định rút tiền trước hạn phải chịu mức lãi suất thấp nhất tại nhà băng.
Ngân hàng Nhà nước cũng cho biết trong tuần qua, lãi suất bình quân kỳ hạn 2 tuần và lãi suất không kỳ hạn có xu hướng tăng, các mức biến động phổ biến từ 0,02% đến 0,41% một năm.
Theo lời phân trần của vị phó tổng giám đốc một ngân hàng cổ phần tại TP HCM, trước đây khi khách hàng gửi tiền có kỳ hạn nhưng rút trước hạn vẫn được chi trả lãi suất theo thời gian thực gửi. Nay Thông tư 04 ban hành buộc các trường hợp này chỉ được hưởng lãi suất không kỳ hạn thấp nhất nên nhà băng phải tăng lãi suất không kỳ hạn để giữ khách.
Một lãnh đạo nhà băng khác cũng cho rằng, bản thân Thông tư 04 ban hành rất đúng nhưng chưa đủ. Vì nếu khách hàng muốn vẫn có thể lách ở kỳ hạn siêu ngắn như 1 tuần, 2 tuần, 3 tuần... mà vẫn được hưởng lãi suất cao. Do vậy, muốn giữ chân khách hàng, nhiều ngân hàng đã đẩy lãi suất không kỳ hạn lên cao để khách khỏi phải "đứng núi này, trông núi nọ".
Ông thừa nhận, chính sự tăng cao của lãi suất không kỳ hạn mà cơ cấu nguồn vốn này ở ngân hàng ông thay vì trước kia chỉ khoảng 10% tổng nguồn huy động thì bây giờ, tỷ lệ này gấp vài lần.
Đồng tình với quan điểm trên, một chuyên gia tài chính cho rằng, hiện nay đầu ra của các ngân hàng không tăng nhưng họ lại liên tục phải tìm cách hút vốn. Trong khi “trần” lãi suất huy động đang được giữ ở mức 14% một năm, ngân hàng rất khó hút vốn, buộc họ phải tăng lãi suất huy động không kỳ hạn để tăng tính hấp dẫn của tiền gửi.
Ngoài ra, theo vị chuyên gia này, ngoài việc tăng lãi suất không kỳ hạn lên cao để giữ chân khách cũng không loại trừ khả năng ngân hàng hút vốn này để cho vay lẫn nhau trên thị trường liên ngân hàng để bổ sung cho lợi nhuận.
Theo Ngân hàng Nhà nước, tổng doanh số giao dịch trên thị trường liên ngân hàng trong kỳ đến ngày 23/3 đạt xấp xỉ hơn 134.000 tỷ đồng. Trong tuần, các giao dịch tập trung chủ yếu vào các kỳ hạn ngắn (qua đêm, 1 tuần), đặc biệt là giao dịch qua đêm. Doanh số giao dịch qua đêm bằng tiền đồng đạt hơn 60.000 tỷ đồng, tương đương 45% tổng doanh số.
Trong khi đó, một thành viên trong Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia cảnh báo, nếu các ngân hàng vẫn tiếp tục xu hướng tăng lãi suất không kỳ hạn và để chúng chiếm tỷ trọng quá lớn thì tính rủi ro về nguồn vốn là rất cao. "Kinh doanh trong tình trạng dòng vốn chập chờn, lúc có, lúc không, lúc nhiều, lúc ít một cách bất chợt như vậy không những làm cho ngân hàng rất khó lên kế hoạch tài chính mà còn đe dọa thanh khoản của họ bất cứ lúc nào", ông nói.
Theo ông, trước tình trạng này, Ngân hàng Nhà nước cần tăng cường việc kiểm tra giám sát chặt chẽ hoạt động của các tổ chức tín dụng để kịp thời phát hiện những ngân hàng bị "bệnh nặng". Khi đó, có thể cấm các nhà băng này tăng dư nợ hoặc các biện pháp chế tài khác để hạn chế sự cạnh tranh không lành mạnh, ảnh hưởng đến sự ổn định chung của toàn hệ thống.
Tuy nhiên, theo vị này, nguyên nhân sâu xa nhất vẫn là nằm ở vấn đề đầu tư công. Kết quả rà soát, cắt giảm các dự án trong kế hoạch năm 2011 của 30 bộ, ngành ở Trung ương, 63 tỉnh, thành phố và 12 tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước đến thời điểm này chỉ mới cắt giảm được 1.387 dự án với tổng số vốn cắt giảm gần 3.400 tỷ đồng. Đây là một con số quá nhỏ.
Do đó, ông cho rằng, chỉ khi nào thực sự hạn chế tối đa những khoản đầu tư công không hiệu quả và đem vốn này dồn vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh tư nhân thì tất yếu sẽ giảm được tổng cầu, giảm nhập siêu và kiềm chế được lạm phát. Khi đó, Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ dễ dàng hơn trong việc điều hành chính sách tiền tệ một cách linh hoạt và có thể tiến tới giảm lãi suất trong tháng 6 tới.
"Lúc này, những méo mó trong hoạt động tín dụng tất yếu sẽ không còn", ông nhấn mạnh.
Lệ Chi
