Nguồn vốn mới cho thị trường chứng khoán

Vào trung tuần tháng 8, công ty quản lý đầu tư Van Eck Global có trụ sở tại New York tung ra sản phẩm mới cho thị trường chứng khoán New York: Quỹ đầu tư niêm yết (ETF – Exchange traded Fund) chuyên đầu tư vào Việt Nam mang tên The Market Vector Vietnam ETF (ký hiệu là VNM).

Sản phẩm được mua bán trên thị trường chứng khoán New York như một cổ phiếu thông thường. Quỹ trên đầu tư vào một danh mục 28 công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Theo ông Adam Phillips, giám đốc điều hành các quỹ ETF của Van Eck. VNM là sản phẩm mới nhất nằm trong số những ETF mà Van Eck lập ra để đầu tư vào các thị trường đang lên – trong số này còn có các ETF đầu tư vào Nga, Indonesia.

“Không có lý do thần diệu gì trong chuyện đầu tư vào Việt Nam, ngoài việc chúng tôi tin vào tiềm năng lâu dài của những thị trường đang lên”, ông Phillips nói qua điện thoại.

ETF sẽ được ưa chuộng hơn các quỹ đóng?

VNM là ETF dành cho Việt Nam đầu tiên được niêm yết ở Mỹ, nhưng trước đó, đã có một vài ETF Việt Nam khác được niêm yết tại châu Âu. Theo nhận xét của giới quan sát tài chính, hình thức đầu tư này sẽ tạo ra một thế cạnh tranh mới đối với các quỹ đóng và quỹ thành viên đang đầu tư vào Việt Nam, vốn đang mất dần uy tín trong giới đầu tư nước ngoài trong thời gian gần đây.

ETF hấp dẫn hơn với một nhà đầu tư ngồi ở Mỹ hoặc Nhật vì nó minh bạch hơn, rẻ hơn và dễ đầu tư hơn. Giống như các quỹ theo dõi chỉ số chứng khoán khác, ETF chịu sự kiểm soát chặt chẽ của thị trường chứng khoán Mỹ và minh bạch.

Khác với các quỹ đầu tư đóng hoặc quỹ tương hỗ, danh mục đầu tư không được công bố rộng rãi, thành tích của quỹ phụ thuộc nhiều vào người quản lý quỹ. Trong trường hợp các quỹ đầu tư vào Việt Nam, giá trị tài sản ròng (Net Asset Value – NAV) thời gian vừa qua đều tăng trưởng thấp hơn so với chỉ số VN-Index. Tệ hơn là giá giao dịch của những chứng chỉ quỹ này trên các thị trường chứng khoán nước ngoài như London hay Frankfurt đều thấp hơn nhiều so với NAV.

Ví dụ như trường hợp của Indochina Capital, đến cuối tháng 7.2009, trị giá tài sản trên mỗi cổ phiếu là 5,32 USD, thì giá cổ phiếu giao dịch chỉ đứng ở mức 3,78 USD. Điều này đã đẩy Indochina Capital đến trước tình trạng bị cổ đông gây sức ép thanh lý quỹ, hoặc thanh lý một nửa quỹ chứng khoán hiện tại, nửa còn lại phải vời Dragon Capital về liên doanh quản lý.

Theo đánh giá của một chuyên gia tài chính quốc tế, thực chất các quỹ đóng vào Việt Nam hiện nay có thành tích thấp như nhau, nhưng Indochina Capital thì đặc biệt có vấn đề về nhân lực.

Những nhà đầu tư mất tiền với các quỹ đóng trong thời gian qua sẽ nhìn thấy ETF hấp dẫn hơn, ở chỗ phí quản lý của ETF thường là dưới 1% (Van Eck là 0,99%), thấp hơn một nửa so với 2% phí quản lý họ phải trả cho các quỹ đóng.

Ngoài ra, các quỹ tương hỗ lại tính thêm 20% phí trên phần tăng trưởng của giá trị tài sản ròng, có nghĩa là lợi nhuận có được, họ phải chia cho nhà quản lý quỹ 20%. Các ETF không thu khoản phí này. Ngoài ra, ETF dễ dàng mua bán trên thị trường chứng khoán như bất kỳ cổ phiếu nào.

“ETF đang cực kỳ phổ biến ở các thị trường tài chính lớn hiện nay”, ông Nguyễn Nam Sơn, giám đốc điều hành ngân hàng đầu tư Vietnam Capital Partners nhận xét. “Sự ra đời của những ETF nhắm vào Việt Nam cho nhà đầu tư cơ hội chọn mua hoặc ETF, hoặc quỹ đầu tư.”

Ông Sơn cho rằng việc huy động vốn của các quỹ đóng giờ đây không còn dễ dàng nữa, khi chính các chứng chỉ quỹ của họ đang được bán dưới giá trị. “Trước đây, các quỹ này dễ kêu gọi vốn vì họ chưa có thành tích trong quá khứ. Giờ đây, nhiều quỹ đã mất uy tín và việc huy động vốn không còn dễ dàng nữa”.

Nguồn vốn mới cho Việt Nam

Liệu sự ra đời của những ETF như Van Eck có giúp thu hút một luồng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài mới vào thị trường chứng khoán Việt Nam? Ông Phillips cho rằng còn quá sớm để có thể nói trước. VNM được tung ra tại thị trường New York cách đây mười ngày và đã tăng từ 25,20 USD lúc khởi điểm lên 27,28 USD vào ngày hôm qua.

Hiện nay, quỹ này mới chỉ có 14 triệu USD, một con số còn rất khiêm tốn và khó có thể tạo sự thay đổi nhiều cho thị trường chứng khoán Việt Nam. Tuy nhiên, giới tài chính cho rằng trong tương lai các ETF đầu tư vào Việt Nam sẽ được giới thiệu ở nhiều thị trường khác nhau, kể cả Nhật và Hàn Quốc, tạo ra một sự lựa chọn mới cho các nhà đầu tư nhỏ.

Trong nước, đa số giới tài chính cho rằng chưa có nhiều dấu hiệu của luồng vốn mới. Một số vẫn cho rằng có khoảng 500 triệu USD đang tìm cơ hội đầu tư, nhưng ngay cả con số này cũng không phải là lớn.

Một số quỹ đầu tư đang tìm cách gầy quỹ mới, trong đó có VinaCapital với mục tiêu huy động một quỹ thành viên mới 350 triệu USD. Nhưng những nỗ lực này gặp phải sự hoài nghi của giới tài chính, những người cho rằng còn rất khó để thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư lớn về Việt Nam.

Ông Nam Sơn cho biết trong thời gian tiếp xúc với các nhà đầu tư tài chính nước ngoài vừa qua, gần như không có ai thực sự quan tâm đến việc bỏ tiền vào Việt Nam trong thời điểm này.

“Họ đều hướng sự quan tâm vào những thị trường cơ bản, kỳ vọng có sự tăng trưởng kinh tế nhanh như Ấn Độ, Trung Quốc”, ông Sơn nói. “Sẽ còn phải mất một thời gian nữa trước khi nhà đầu tư hướng về Việt Nam”.

Theo Lan Anh
SGTT