Äể hệ thống ngân hà ng là nh mạnh vá» lâu dà i
Äăng ngà y: 11/07/2013 Việc tái cấu trúc các ngân hà ng yếu kém thá»i gian qua đã giúp hệ thống ổn định hÆ¡n. Tuy nhiên, để hệ thống ngân hà ng là nh mạnh hóa vá» dà i hạn, việc cần phải giải quyết hiện nay là xá» lý tình trạng sở hữu chéo trong hệ thống.
Ông Nguyễn Xuân Thà nh
Ông Nguyá»…n Xuân Thà nh (ảnh), Giám đốc Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright tại TP Hồ Chà Minh đã trả lá»i xung quanh vấn đỠnà y.
´Ã”ng có đánh giá ra sao vá» kết quả bước đầu thá»±c hiện tiến trình tái cấu trúc các ngân hà ng yếu kém thá»i gian vừa qua?
Trong 2 năm qua, Ngân hà ng Nhà nước (NHNN) đã táºp trung tái cấu trúc các ngân hà ng yếu kém. Cụ thể: Theo danh sách cá»§a NHNN là tái cấu trúc 9 ngân hà ng thương mại cổ phần (TMCP) yếu kém thì đến nay đã có 8 ngân hà ng đã được tái cấu trúc. Tôi cho rằng, mục tiêu cá»§a quá trình tái cấu trúc không chỉ là giải quyết khó khăn trước mắt cá»§a từng ngân hà ng, mà còn phải là nh mạnh hóa hệ thống ngân hà ng, thay đổi cấu trúc sở hữu, đặc biệt là khắc phục vấn đỠsở hữu chéo. Vì má»™t trong những nguyên nhân rất quan trá»ng dẫn đến tình trạng yếu kém cá»§a hệ thống ngân hà ng là nợ xấu, sở hữu chéo. Vấn đỠnà y cần giải quyết trong trung và dà i hạn.
Thá»±c tế là , từ thá»i Ä‘iểm năm 2011, các ngân hà ng yếu kém trên đã mất thanh khoản nghiêm trá»ng và phải được NHNN há»— trợ. Do đó, mục tiêu trước mắt để tái cÆ¡ cấu ngân hà ng yếu kém là phải tìm được nhà đầu tư bên ngoà i tham gia và o thay đổi cấu trúc vốn. Tuy nhiên, việc tìm kiếm nhà đầu tư bên ngoà i cÅ©ng gặp trở ngại là há» bị giá»›i hạn vá» mức độ vốn sở hữu. Nếu vốn sở hữu không lá»›n thì cÅ©ng không giúp cho các ngân hà ng tìm được các nhà đầu tư thá»±c sá»± để thay thế cổ đông hiện hữu trước đây đã lÅ©ng Ä‘oạn, gây nên tình trạng yếu kém cá»§a các ngân hà ng nà y.
´Vá» dà i hạn, ông có lo ngại cùng vá»›i quá trình tái cÆ¡ cấu ngân hà ng, cấu trúc sở hữu chéo cÅ© lại được thay thế bằng má»™t cấu trúc sở hữu chéo má»›i hay không?
So sánh trước khi tái cấu trúc và sau khi tái cấu trúc thấy rằng: Có những ngân hà ng tuy đã được hợp nhất nhưng cÆ¡ cấu sở hữu không thay đổi. Các nhóm cổ đông cÅ© vẫn tiếp tục nắm quyá»n kiểm soát. Trưá»ng hợp nữa là má»™t số ngân hà ng yếu kém có nhóm cổ đông má»›i. Các cổ đông má»›i nà y chỉ được sở hữu vốn ở mức giá»›i hạn cho phép. Do đó, để không vượt quá giá»›i hạn cho phép, các cổ đông má»›i phải tham gia góp vốn thông qua nhiá»u nhóm cổ đông khác nhau. Nhưng các tổ chức nà y thá»±c chất vẫn có liên quan. Như váºy, má»™t cấu trúc sở hữu chéo cÅ© lại được thay thế bằng má»™t cấu trúc sở hữu chéo má»›i.
Äối vá»›i việc hợp nhất ba ngân hà ng thà nh má»™t ngân hà ng, thông qua quá trình tái cấu trúc, nợ xấu đã giảm, thanh khoản được cải thiện. Tuy nhiên, cÆ¡ cấu cổ đông không có nhiá»u thay đổi. Mặc dù có thêm cổ đông má»›i nhưng cổ đông cÅ© vẫn đóng vai trò quan trá»ng. Cổ đông nước ngoà i vẫn có quan hệ khăng khÃt vá»›i cổ đông cÅ©. Và như váºy, sở hữu chéo vẫn còn. Và dụ: Ngân hà ng Xây dá»±ng Việt Nam đổi tên đứng đằng sau vẫn là má»™t táºp Ä‘oà n xây dá»±ng, má»™t nhóm cổ đông bất động sản. Như váºy má»™t ngân hà ng trước đây yếu kém do sở hữu chéo thì bây giá» sở hữu chéo còn phức tạp hÆ¡n.
Như váºy tôi cho rằng, cách thức tái cấu trúc các ngân hà ng yếu kém vừa rồi là dùng sở hữu chéo để tái cấu trúc. Thứ nhất là việc nà y cho phép không phải dùng tiá»n ngân sách. Thứ hai là ngân hà ng có nguồn lá»±c má»›i để xá» lý nợ xấu, trả lại được các khoản vay tái cấp vốn cá»§a NHNN. Tuy nhiên, việc xá» lý sở hữu chéo thì lại chưa già i quyết được triệt để.
´Theo như ông nói thì, việc dùng sở hữu chéo để tái cấu trúc các ngân hà ng yếu kém sẽ để lại hệ lụy lâu dà i?
Tại sao nợ xấu lại tăng nhanh, tại sao các ngân hà ng lại yếu kém? Theo tôi, má»™t trong những nguyên nhân là do sở hữu chéo. Äó là do các nhóm cổ đông, nhà đầu tư, sở hữu ngân hà ng, đồng thá»i sở hữu các công ty phi tà i chÃnh cá»§a mình và dùng khả năng kiểm soát ngân hà ng để cho phép công ty phi tà i chÃnh cá»§a chÃnh mình vay mà không theo các chuẩn má»±c cho vay.
Theo đánh giá cá»§a tôi, để tái cấu trúc thà nh công phải Ä‘i liá»n vá»›i khắc phục sở hữu chéo. Nhưng do trước mắt chưa thể khắc phục ngay tình trạng sở hữu chéo nên chỉ là nh mạnh hóa được các ngân hà ng yếu kém trong ngắn hạn và rá»§i ro tiá»m ẩn vẫn còn. Gánh nặng vá»›i cÆ¡ quan quản lý Nhà nước cÅ©ng rất lá»›n, vì phải giám sát, dùng bá»™ máy lá»›n, thì má»›i giám sát được tình trạng sở hữu chéo hiện nay.
Do đó, sắp tới vẫn phải có hướng ưu tiên để xỠlý vỠsở hữu chéo. Theo đó, cần có những nhà cổ đông mới thực sự, có nguồn lực thực sự, để thay thế nhóm cổ đông cũ. Các cổ đông mới là nhà đầu tư của ngân hà ng nhưng không có doanh nghiệp sân sau. Không nên để tình trạng tôi sở hữu ngân hà ng và ngân hà ng lại cho doanh nghiệp của tôi vay. Cần có những nguồn lực thực sự để tái cấu trúc ngân hà ng.
Xin trân trá»ng cảm Æ¡n ông!
Tại Báo cáo tình hình triển khai ÄỠán tổng thể tái cÆ¡ cấu kinh tế gắn vá»›i chuyển đổi mô hình tăng trưởng, phần vá» tái cÆ¡ cấu hệ thống tổ chức tÃn dụng và thị trưá»ng chứng khoán trước Quốc há»™i, ChÃnh phá»§ cho biết các phương án cÆ¡ cấu đối vá»›i 9 ngân hà ng TMCP Ä‘á»u được thá»±c hiện trên nguyên tắc tá»± nguyện và đã phê duyệt được 8 phương án đối vá»›i 9 ngân hà ng yếu kém. Theo đó, đã hoà n tất cho việc hợp nhất 3 ngân hà ng thà nh Ngân hà ng TMCP Sà i Gòn - SCB, 1 ngân hà ng hợp nhất vá»›i 1 tổ chức tÃn dụng khác (Ngân hà ng Phương Tây vá»›i PVFC), 1 ngân hà ng sáp nháºp vá»›i 1 ngân hà ng khác (Habubank sáp nháºp và o SHB), 3 ngân hà ng khác đã được chấp thuáºn phương án tá»± cÆ¡ cấu lại. |
---|
Viet Bao.vn