Bước ngoặt của thị trường trái phiếu

Đăng ngày: 3/7/12

Từ tháng 7 này, những chuyển động về chính sách đang và sẽ tạo ra một diện mạo mới cho thị trường trái phiếu Chính phủ.

Ngay đầu tháng 7 này, một văn bản quan trọng được thị trường mong đợi bấy lâu là Thông tư hướng dẫn phát hành và giao dịch tín phiếu vừa được ban hành trên cơ sở có sự phối hợp ăn ý của 2 cơ quan: Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính. Với Thông tư này, cơ sở pháp lý quan trọng phục vụ giao dịch tín phiếu trên nền hệ thống giao dịch trái phiếu Chính phủ hiện có, coi như hoàn tất và kế hoạch triển khai giao dịch tín phiếu dự kiến đầu quý 3/2012 là hoàn toàn khả thi.

Triển khai chủ trương tiếp tục đẩy nhanh việc cơ cấu lại thị trường thứ cấp các công cụ nợ công, tín phiếu kho bạc – sản phẩm nợ công ngắn hạn đã được HNX nỗ lực đưa vào giao dịch trên thị trường trái phiếu Chính phủ chuyên biệt. HNX đã chuẩn bị về hạ tầng công nghệ, phối hợp với các bên liên quan (Trung tâm lưu ký, Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước) trong hoạt động thanh toán bù trừ, đồng thời phối hợp với các cơ quan quản lý (Ngân hàng Nhà nước, Bộ tài chính) và các tổ chức cung cấp dịch vụ trên thị trường để hình thành cơ chế chia sẻ thông tin, giám sát hoạt động thị trường giao dịch tín phiếu.

Việc tổ chức giao dịch tín phiếu kho bạc trên hệ thống giao dịch trái phiếu Chính phủ chuyên biệt có một ý nghĩa rất lớn đối với thị trường trái phiếu Chính phủ bởi nó giúp khắc phục sự phân đoạn giữa thị trường ngắn hạn và dài hạn. Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội cho biết, đến nay, hệ thống tin học cơ bản đã hoàn thiện, sẵn sàng cho việc triển khai giao dịch.

Cùng với sự thành công trong đề án tín phiếu kho bạc, trong tháng 7 này, HNX sẽ vận hành một một loạt hệ thống mới như: đấu thầu điện tử, đường cong lợi suất và chỉ số trái phiếu Index nhằm hỗ trợ thị trường trái phiếu. Theo đó, Đề án xây dựng đường cong lợi suất nhằm phát triển chỉ báo đo lường tình hình và dự báo sự phát triển của thị trường trái phiếu, đã cơ bản hoàn thành phần mềm tính toán và đang trong giai đoạn thử nghiệm, tiến tới triển khai chính thức vào đầu quý 3 này cùng với việc áp dụng chính thức hệ thống đấu thầu điện tử.

Ngoài ra, HNX cũng đang tiếp tục nghiên cứu xây dựng chỉ số trái phiếu nhằm phát triển hệ thống chỉ báo thị trường để cung cấp kênh thông tin, phân tích cho nhà đầu tư và cơ quan quản lý, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2012 - đầu năm 2013.

Thị trường trái phiếu Chính phủ chuyên biệt chính thức vận hành tại HNX từ tháng 9/2009 theo mô hình: vừa tổ chức đấu thầu huy động vốn cho ngân sách, vừa tổ chức giao dịch thứ cấp. Qua hơn 3 năm vận hành, thị trường trái phiếu Chính phủ tại đây đã thực sự phát triển nhanh và bền vững theo thông lệ quốc tế, góp phần quan trọng vào việc huy động một nguồn vốn lớn và hiệu quả cho ngân sách nhà nước, góp phần bình ổn lãi suất và định hướng điều hành chính sách tiền tệ, chính sách tài khoá của Chính phủ.

Sau 3 năm triển khai, quy mô thị trường trái phiếu Chính phủ đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ và liên tục. Tính đến tháng 5/2012, giá trị niêm yết xấp xỉ 304 nghìn tỷ đồng, đạt hơn 14% GDP và tăng gần 2 lần so với thời điểm chuyển đổi. Nhờ tổ chức phát hành trái phiếu lô lớn, quy mô phát hành bình quân theo mã đã tăng từ mức 55 tỷ lên xấp xỉ 3.900 tỷ đồng, trong đó kỳ hạn chuẩn 5 năm đã tăng từ mức 10 tỷ đồng, lên xấp xỉ 3.800 tỷ đồng, góp phần cải thiện độ sâu và thanh khoản cho thị trường.

Thông tin thị trường được tổ chức tập trung cung cấp kịp thời và liên tục thông tin đến cơ quan quản lý, thành viên và nhà đầu tư thông qua một mạng lưới hạ tầng thông tin đa dạng, ngày càng góp phần quan trọng trong điều hành chính sách vĩ mô.

Thị trường đấu thầu trái phiếu Chính phủ tại HNX đã được tổ chức khá thành công, góp phần huy động vốn hiệu quả cho ngân sách nhà nước và bình ổn lãi suất. Từ năm 2009 đến tháng 5/2012, hoạt động đấu thầu tại HNX đã huy được hơn 210 nghìn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ.

Tỷ lệ trúng thầu trên khối lượng gọi thầu tăng một cách vững chắc từ 20% trước khi chuyển đổi lên 75% trong năm 2012, lãi suất huy động cũng giảm từ 12% (năm 2008) xuống 9% (năm 2012). Riêng năm 2011 huy động được 81.716 tỷ đồng, với lãi suất phát hành thấp hơn khoảng 2% so với lãi suất huy động của hệ thống ngân hàng thương mại, qua đó góp phần giảm bớt gánh nặng trả lãi của ngân sách nhà nước.

Trong 5 tháng đầu năm 2012, HNX đã huy động được 75 nghìn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ với mức lãi suất huy động thấp hơn 2% so với lãi suất ngân hàng. Chất lượng tổ chức đấu thầu ngày càng tăng thể hiện ở lịch biểu đấu thầu công khai, ổn định; số thành viên tham gia ngày một tăng từ mức 3 thành viên lên 9 thành viên tham gia mỗi phiên. Hình thức đấu thầu đã chuyển dần sang đấu thầu lô lớn kể từ tháng 5/2010, đạt thành công nhất ở kỳ hạn 5 năm, từng bước khắc phục tình trạng nhỏ lẻ, manh mún của một số mã trái phiếu Chính phủ, giúp hình thành dần hệ thống mã trái phiếu chuẩn có tính hấp dẫn và thanh khoản cao hơn.

Theo Hoàng Xuân
Vneconomy

Từ Khóa: